OLIVER TWIST - CHARLES DICKENS KİTAP YORUMU

Aslında bu kitap, ‘’Ocak Ayı BCP’’ için okuyayım diye elime aldığım bir kitaptı. Okumayı bitirdikten sonra temasının, tam olarak ‘’umut’’ olmadığını kendime itiraf ettim ve bu kitabın yorumu yerine ‘’Mission Mangal’’ filmini yazdım. Fotoğrafı da daha okurken çekmiştim, sonra da değiştirmek hiç içimden gelmedi :)

Fotoğraftaki ‘’umut ışığım’' temalı efektin ardındaki hikâyeyi böyle açıkladıktan sonra kitabı açıklamaya geçiyorum :)

 

Konusu : Oliver Twist, yoksullar evinde dünyaya gelmiş bir yetimdir. Daha fazla yemek istemek cesareti, kapının önüne konmasına yol açar. Hayatta yapayalnızdır artık. Bir cenaze levazımatçısının yanına girer. Orada da kötü muamele görünce kaçar ancak bu kez de yankesici Fagin ve çetesinin eline düşer. Yeraltı dünyasının acımasız ortamında korkunç Fagin’in pençesinden kurtulmak için akıl almaz serüvenlere atılan Oliver’ı hiç ummadığı bir gelecek beklemektedir.

(arka kapaktan)

 

Kitap oldukça sürükleyiciydi. 568 sayfalık ince sayılmayacak bir klasik olmasına rağmen hissettirdiği kalınlık kesinlikle bu değildi. İçinde yer yer güzel çizimler bile vardı. Okurken neredeyse çocuklar için dünya klasiklerinin kısaltılmış halini okuyormuş gibi hissedecektim. Neredeyse :)

Hissetmedim çünkü böyle karakter tahlilleri ve doğa tasvirleri çocuk kitaplarında olmaz.

• ''Oliver ertesi sabah günlerden beri unutmuş olduğu bir neşeyle kalktı ve istekle, severek çalışmaya başladı… Günlerdir çevredeki bütün güzelliklerin üzerine inmiş olan hüzün sisi dağılmıştı artık… İşte kendi içinizdeki duygu ve düşünceler dış evrenin görünüşü üzerinde bile bu derece etkili olur. Doğaya ve insanlara bakıp bakıp da her şeyi karanlık ve kasvetli gören insanlar haklıdır. Ne var ki bu karanlık ve kasvet onların kendi tasalı ruhlarının ve görüşlerinin rengini yansıtır. Gerçek renkler inceliklidir. Seçebilmek için daha açık bir görüş ister. ''

• '' Gökyüzü, günün yaklaşmasıyla hafifçe ağarmıştı ama bu, manzaranın karanlık ve kapanıklığını hafifletecek yerde artırmaya yarıyordu sanki. Hafif aydınlık ıslak damlarla kasvetli sokaklara sıcak bir renk ya da bir parlaklık serpmeden ancak sokak lambalarının ışığını sönükleştirmekle kalıyordu. ''

Dickens’ın bu kitabı yazarlık hayatının görece daha başlarında yazdığı belli oluyordu. En azından daha önce Dickens okuyanlar için. Kitabın içinde ‘’Büyük Umutlar’’ın yazarının fetüs halini gördüm :D Bu, bu kitabın daha kötü olduğu anlamına gelmiyor tabii ki. Charles Dickens böyleyken bile yeterince iyiymiş.

• Oliver’ın düşünceleri daha birçok kişinin düşünceleri gibiydi: Güçlükleri belirlemekte birebirdiler ama bu güçlükleri yenebilecek bir çözüm bulmaya gelince tamamen fosluyorlardı.

• Dünyamız bir kırık düşler dünyasıdır. Ve kırılanlar da çoğu zaman en özenerek beslediğimiz, ruhumuzun en soylu yönünü yansıtan düşler ve umutlardır.

• Şafak söküyordu. Günün doğuşundan çok gecenin ölüşüydü bu. İlk donuk ışıklar gökyüzünde cansız cansız ışımaya başladıkça hava büsbütün soğur, ayaz inadına iliklere işler gibiydi. Karanlıkta belli belirsiz seçilen ve insana korkunç görünen şeyler gitgide daha belirgin olup çıkıyor ve her zamanki biçimlerine bürünmeye başlıyorlardı. Yağmur yağıyordu, sık ve hızlı; yaprakları dökülmüş fundalar arasında pıtır pıtır.

 

Oliver’ın doğumundan beri yaşadıklarını bir klasik değil de macera kitabı okuyormuş gibi okuyorsunuz. Yoksullar evindeki zamanları özellikle yürek burkucuydu, insanı öfkelendiren türde kötülükler, hileler yapan insanlar kitap boyu eksik olmadılar.  Tam, kitabın sayfalarından içeri girip tokatlamak isteyeceğiniz türden karakterler.

• Bu çatı altında geçirdiği çocukluk yıllarının karanlığını ne tatlı bir söz ne de candan bir okşayış aydınlatmıştı.

• Kadın öfkeli bir yüzle kendisine doğru yumruğunu sallamaktaydı. Oliver onun ne demek istediğini hemencecik kavradı, çünkü bu yumruk gövdesine o kadar çok inmişti ki belleğinde de iz bırakmamasına olanak yoktu.

Ama tabii güzel yürekli insanlar da vardı :) Benim favorim Mr. Brownlow’du. Favori karakterimin nasıl bir adam olduğunu kitabı okumadan bile anlayabilmeniz için birkaç alıntı daha :

• Mr. Brownlow’un altı tane sıradan, insancıl baya yetecek kadar büyük olan yüreği gözlerine bir miktar yaş fışkırtmıştı. Bunun hangi emme basma düzeniyle yapıldığını anlatabilecek kadar bilgin değiliz.

• Mr. Brownlow, ‘’Epey kitap var, değil mi oğlum?’’ diye sordu. Oliver, ‘’Bir dolu efendim!’’ diye yanıtladı. ‘’Ömrümde bu kadar çok kitap görmemiştim.’’ Yaşlı adam iyi yüreklilikle, ‘’Uslu durursan bunları okuyabilirsin!’’ dedi. ‘’Bu da kitapların ciltlerine bakmaktan daha fazla hoşuna gider senin. Gerçi bütün güzellikleri ciltlerinden ibaret olan kitaplar da vardır ya, o başka!’’

• ‘’Gerçi hayatımın zevki, sevinci de sevdiğim insanlarla birlikte onların mezarlarına gömüldü ama ben gene de yüreğimi tabuta çevirmedim. Sevmek yeteneğimi sevdiklerimle birlikte gömmedim. Çektiğim derin acılar duygularımı yalnızca güçlendirip inceltmeye yaradı.’’

İşte böyle biri ve öyle ‘’Ben seni asla bırakmam.’’ gibi beylik cümlelerdense durabileceği sözleri durabileceği şekilde veren bir adamdı. Böyle:

• Mr. Brownlow, ‘’Sevgili oğlum,’’ dedi, ’’korkma, sen neden olmadıktan sonra ben seni bırakmam!’’.

 

Kitabı kesinlikle sevdim. Dickens içinde bulunduğu döneme gerçekten güzel dokundurmalar yapabilen bir yazar. Mahkemelerden adalete, din adamlarından o dönemki kadınlara bakış açısına varıncaya kadar kitapta her şey hakkında biraz hiciv var.

•  ‘’Şu kadın milletinin en kötü tarafı şudur ki en ufacık bir şey, tutar içlerinde çoktan küllenmiş bir duyguyu alevlendiriverir… En iyi tarafları da şudur ki bu durum hemen geçer! Heh!... Heh!...’'

• Yaşlı bey, ‘’Kızcağızım, Türkler dua ederken yüzlerini sıvazladıktan sonra gündoğusuna doğru dönerlermiş!...’’dedi. ‘’Oysa bizim din adamlarımız, yüzlerini ancak üzerlerinde gülümseyiş filan varsa yok olsun diye sıvazlarlar ve sonra da her keresinde gökyüzünün en karanlık tarafına doğru dönerler!’’.

Dönemin kadınlara bakış açısı ilk kısımda, Dickens’ın döneme bakış açısı da son kısımda özetleniyor sanırım :D

·        ‘’…Hatta yasa gözünde karından daha suçlusun. Çünkü yasa karının senin yönlendirmene göre hareket ettiğini kabul eder.’’

Şapkasını iki eliyle iyice eğip büzerek, ‘’Yasa böyle varsayıyorsa,’’ diye söylendi. ‘’Demek ki yasa şapşalın biriymiş. Yasanın gözü böyle görüyorsa demek ki yasa henüz bekârdır ve evlenmemiştir. Şu anda yasaya edebileceğim en büyük beddua şudur: Dilerim kendi başına gelir de gözleri açılır yasanın; deneyim sahibi olup gözleri açılır efendim.’’

  ✿ ❀✿ ❀✿ ❀✿ ❀ ✿ ❀✿ ❀✿ ❀✿ ❀

Çok fazla alıntıyla yazdığım bir yazı oldu farkındayım. Ama ben bu yazıyı, kendime daha sonra okuduğumda bu kitapla ilgili ne hissetmişim, neleri beğenmişim, kitabın bende ne gibi bir hikâyesi var onu hatırlatmak istediğim için de yazıyorum. Onun için lütfen beni mazur görün :))

…oturduğu yerde rahatsız olmuş gibi kıpırdanarak ‘’Hikâyeniz de amma uzunmuş!’’ diye sızlandı.

Yaşlı adam, ‘’Bu gerçek bir çile ve üzüntü hikâyesidir de ondan bayım!’’ diye yanıtladı. ‘’Bu çeşit hikâyeler çoğu zaman uzun sürer. Eğer katıksız bir mutluluk ve sevinç hikâyesi olsaydı kısa sürerdi.’’