BEYAZLI KADIN – WILKIE COLLINS KİTAP YORUMU :

Bir kitabı bitirdikten sonra tazesiyle o kitabın yorumunu yazmaya bayılıyorum. Bu sayede kitabın okurken hissettirdiklerinden, yorum yazısına daha çok hapsedebiliyormuşum gibi geliyor. Tarafsızlık; bu yazının gözden uzak bir köşesine çömelmiş ağlıyor şu an, farkındayım. Ama böyle yazmak çok daha keyifli, öznel olsa da daha gerçekçi. Bir ayı aşkın bir süreden sonra yayınlamayı düşündüğüm ilk kitap yorumu bu değildi ama dediğim gibi okuyunca tazesiyle yazmışken ilk yayınladığım bu olacak sanırım :)

KİTABIN KONUSU: 

Walter Hartright adında bir resim öğretmeni, bir arkadaşının sayesinde Limmeridge Malikânesi’nde iş bulur. Bu evdeki genç kız kardeşlere -Marian Halcombe ve Laura Fairlie’ye- üç dört ay süresince öğretmenlik yapacaktır. Limmeridge Malikânesi’ne gitmeden önceki gece yolda tepeden tırnağa beyazlar giyinmiş tuhaf bir kadınla karşılaşır.

Kitap böyle başlıyor. Daha fazlasını anlatmak için ağzımı açarsam kitabı okuduktan sonra gelip bana ‘’okuma keyfini kaçırma’’ davası açabilirsiniz gibime geliyor :) Onun için konuşmanın güvenli olduğu bu bölgede kitabın konusunu anlatmayı kesiyorum. Ben kitabı okumaya başladığımda bu kadarını bile bilmiyordum :)

Beyazlı Kadın, ilk defa 1859 yılında yayınlanmış bir ‘’Victoria Dönemi Klasiği'' ki bu dönem İngiliz Edebiyatı’nın altın çağı olarak kabul edilen bir dönem. Yine aynı dönemin önemli başa bir yazarı Charles Dickens, ‘’Beyazlı Kadın’’ın yazarı Wilkie Collins’in arkadaşı ve akıl hocasıymış**. İşte tam da bu isim, benim bu kitaba karşı kulaklarımı dikmeme sebep oldu: Charles Dickens!

Dickens bu romanı o kadar çok beğenmiş ki benzeri bir roman yazmaya çalışmış ama buna ömrü yetmemiş, gibi bir yorum okumuştum. Daha önce de Dickens iltifat ettiği için Elizabeth Gaskell’in bir romanı olan ‘’Kuzey ve Güney’’in peşine düşmüştüm de pişman olmamıştım. Kitabının basımı yıllar önce bittiği için önce mini dizisini izlemiş sonra, internet ortamında kitabını bulmuştum. Bu kitapla ilgili şimdi tek bir dileğim var; bir yayınevinin de bu kitaba el atıp güzel bir çeviriyle kitabı okurlara kavuşturması. Oluru var mıdır ki böyle bir dileğin? Bilmiyorum ama umudu kesmiş değilim. Nihayetinde Beyazlı Kadın romanı bu umudun kanlı, canlı, sayfalı örneği olarak elimde duruyor. İlk basımı 2011’de yapılmışken on yıl kadar sonra ikinci basımı geldi, yani bu yıl. Sepete nasıl eklediğimi belirtmeme gerek yoktur sanırım? Hemen. :D

Kitap 738 sayfa. Yatarak okurken eski tuşlu Nokia telefonlar gibi yüzünüze düşse burnunuzu kanatıp iki litre kanınızı akıtır. Neyse neyse şaka yapıyorum o kadar ağır değil. Hem dikey konumda okuyoruz kii! Yatay konumda okumak gözlere zararlı.

Beyazlı Kadın, bir ‘’gotik edebiyat’’ eseri olarak geçiyor. Gotik edebiyatın genelde cinayet, delilik, iki eşlilik temalarına odaklandığı yazıyor kitabın arka kapağında. Bunlara korku, doğaüstü hikâyeler, hayaletler gibi temalar da eklenebilir tabii. Ama bu kitapta özellikle doğaüstü olayların olduğu söylenemez. Her şey mantık çerçevesinde. O kadar ki yedi yüz otuz sekiz sayfalık olay örgüsünde cımbızla çekeceğim iki hatayı ancak bulabildim ki birinin hata olup olmadığından hâlâ emin değilim.

Kitabın arka kapağını okursanız kitaba bakış açınız ilk fotoğraftakinden bu fotoğraftakine evriliyor ama böyle değil, en azından bu kadar değil :D 

Bir klasiğe polisiye denildiğini hiç duymamıştım, hatta ben de böyle bir tanımlamayı daha önce hiç yapmadım. Ama bence bu kitap tam bir polisiye. Kitapta dedektif veya polis yok ama kitap polisiye!  Biraz gizem, biraz aşk, çokça gerilim ve heyecan var. 

KİTABIN ARTILARI :

- Kitabın sanki bir mahkemede farklı tanıkları dinlermiş gibi yazılması : Olayların farklı karakterlerin ağzından anlatılması kitabı ayrı bir yere taşımış. Aynı yazarın, aynı kaleminin, birden fazla farklı karaktere bürünüp sanki o karaktermiş gibi bir şeyler anlatması  oldukça başarılıydı.

- Sürükleyici hem de aşırı sürükleyici bir kitap olması : Ne ara okudum ne ara bitti hiç anlamadım. Gizem kitabın son anına kadar sürüyor ve kitap heyecanını hiç kaybetmiyor. Kurgu ve karakterler müthiş. Kitabın bu kadar sürükleyici olması, hacmini üçte birine indirdi benim gözümde.

- Uzun zamandır okuduğum en hesaplı kitaplı karaktere, karakterlere sahip olması : Öyle planlar, öyle olaylar... Ayrıca karakterler de öylesine canlıydılar ki yer yer kitabı çarpıp kapatarak başından kalkma isteği uyandırabilecek kadar :D Özellikle kitabın yarısından sonra, olanlara sesli tepki vermeden okumak da zorlaşıyor :) 

- Bon voyage’nin Fransızcada iyi yolculuklar demek olduğunu ve intifa hakkının ne olduğunu öğretmesi :) Üstelik kitap bana bazı insanları tanımlayan harika bir benzetme de verdi : İnsan kılığındaki bir sinir yumağı :))

KİTABIN EKSİLERİ :

- Wilkie Collins'in olayları anlatmakta başarılı olduğu kadar doğa tasvirleri yapmakta da başarılı olup olmadığını anlayamamam : Çünkü böyle tasvirler pek yoktu. Örneğin Dİckens'ın Büyük Umutlar'ında ya da Hardy'nin Çılgın Kalabalıktan Uzakta'sında aklımda yer etmiş, bu türden birçok tasvir vardı. Bu kitapta da böyle satırlar bulmayı gözüm aramadı değil...

KİTAPTAN ALINTILAR :

Kelimeler bizi yaralayacakları zaman devleşir, bize hizmet edecekleri zamansa cüceleşirler.

Vahim bir yalnızlıktı; zira takatimi kesecek kadar uzun, gücümü toplamama izin vermeyecek kadar kısa sürüyordu.

Gözlerime dolan yaşlardan onu göremez oldum, onu son bir kez görebilmek için bıraktım aksınlar.

Laura, çocukların dostlarını içgüdüsel olarak ayırt edebilme yeteneğini büyüdükten sonra da çoğu insandan daha iyi korudu…

Dünyanın en iyi insanlarının bile zaman zaman kötülük yaptığı olur, en kötüler niye sürekli kötülük yapsınlar ki?

 

Kısacası ''Beyazlı Kadın'' tavsiye edebileceğim bir klasik oldu. Hele ki İngiliz Klasiklerini okumayı seviyorsanız iki kere tavsiye ederim. Şimdiden iyi okumalar :))

**Dickens ve Collins ikilisi hakkında yarı edebi-yarı magazinsel detayları da aşağıdaki bağlantıdan okuyabilirsiniz: 

https://victorianweb.org/authors/collins/dickens1.html